Διατροφικές ιδιορρυθμίες και ιδιοτροπίες σε μικρά παιδιά. Πώς τις αντιμετωπίζουμε;

Εισαγωγή

Υπολογίζεται ότι μεταξύ 16-75% των μικρών παιδιών παρουσιάζουν ιδιορρυθμίες και ιδιοτροπίες στη διατροφή τους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την περίοδο αυτή το παιδί εκφράζει περισσότερο την ατομικότητά του και εκδηλώνει την προσωπικότητα και την ιδιοσυγκρασία του.

Γεύματα – πού, πώς, πότε, γιατί;

- Τα παιδιά χρειάζονται πρόγραμμα και τακτικές συνήθειες, για να διατηρηθεί η ηρεμία την ώρα του γεύματος.
- Είναι καλά όλη η οικογένεια να κάθεται μαζί στο τραπέζι σε όσο το δυνατό περισσότερα γεύματα. Σε κάθε γεύμα του παιδιού είναι καλά να τρώει μαζί του ένας τουλάχιστο γονιός ή φροντιστής.
- Τα γεύματα θα πρέπει να είναι τακτικά και αν το παιδί δε θέλει να φάει την καθορισμένη ώρα του γεύματός του, τότε του εξηγούμε ότι θα πάρουμε το πιάτο του και δε θα φάει τίποτα μέχρι το επόμενο γεύμα.
- Το παιδί πρέπει να κάθεται αναπαυτικά στο τραπέζι σε κατάλληλο ψηλό καρεκλάκι και να χρησιμοποιεί ξεχωριστό παιδικό σερβίτσιο και παιδικά σκεύη.
- Το παιδί είναι καλά να συμμετέχει στη διαδικασία του γεύματος από πολύ μικρή ηλικία. Για παράδειγμα από την ηλικία των 6 μηνών μπορεί να κρατά το δικό του κουτάλι ενώ εμείς το ταΐζουμε με ένα άλλο κουτάλι.

Συχνά λάθη στην προσπάθεια να βελτιωθεί η στάση του παιδιού έναντι στο φαγητό:

Πίεση στο παιδί να φάει, όταν δεν πεινά – Το αφήνουμε και σίγουρα θα φάει, όταν πεινάσει στο επόμενο σνακ ή γεύμα.
Πίεση στο παιδί να τελειώσει όλο το φαγητό στο πιάτο του.
Περισσότερο από 500-750ml γάλα, 120-180ml χυμό τη μέρα ή υπερβολικά γλυκά – Όλα μειώνουν την όρεξη και παρεμποδίζουν τη λήψη μιας ισορροπημένης διατροφής.

Το κλαψούρισμα επηρεάζει αρνητικά τις διατροφικές επιλογές των γονιών για τα παιδιά τους διότι:

- Τα παιδιά θέλουν αυτό που δεν μπορούν να έχουν (όσο περισσότερο απαγορεύουμε εντελώς, τόσο περισσότερο θέλουν).
- Οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να φάνε κάτι που τα ίδια δε θέλουν (δεν είναι ανάγκη να επιμένουμε να φάνε ότι τους σερβίρουμε).
- Είναι κουρασμένα (τα γεύματα συνήθως είναι πριν τον ύπνο).
Αντιμετώπιση:
- Αναμένουμε τα αναμενόμενα και είμαστε προετοιμασμένοι
- Διατηρούμε την ψυχραιμία μας (αρνηθείτε να μπείτε σε πόλεμο)
- Αγνοούμε το κλαψούρισμα (έτσι θα μάθει ότι δε θα εισακουστεί)

Το φαγητό πρέπει να παραμείνει φαγητό – δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για παρηγοριά, ευκολία ή ανταμοιβή.

Ανταμοιβή

Η επιβράβευση – ανταμοιβή θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα προνόμια, αγαπημένες ασχολίες, έπαινος και ενθάρρυνση. Θα πρέπει να ακολουθεί την επιθυμητή συμπεριφορά όσο πιο σύντομα γίνεται, για να μπορεί να γίνει η συσχέτιση στο μυαλό του παιδιού.
Το παιδί μπορεί να επιβραβευτεί με ένα αστέρι ή ένα αυτοκόλλητο, όταν τρώει σωστά. Με αυτό τον τρόπο θα προσφέρουμε ένα ισχυρό κίνητρο.
Παραδείγματα ανταμοιβών: αυτοκόλλητα [πίνακας ή τετράδιο με αυτοκόλλητα (αστεράκια, φιγούρες κ.τ.λ.) που θα μαζεύει το παιδί], εισιτήρια/κουπόνια (σε μικρή ηλικία ακόμα και το χαρτί είναι αρκετό για τα παιδιά – σε μεγαλύτερες ηλικίες αριθμός εισιτηρίων/κουπονιών μπορεί να ανταλλάσσεται με εισιτήρια για σινεμά ή άλλη εκδήλωση, ή άλλο δημιουργικό δώρο), βιβλία, μολύβια, αλλά επίσης και έπαινος, αγκαλιές και προσοχή.

Νέες Τροφές – Λαχανικά

Συνήθως, υπάρχει αντίσταση στα πράσινα λαχανικά, παρ’ όλο που έχουν εντελώς διαφορετικές γεύσεις μεταξύ τους και μόνο το χρώμα είναι το ίδιο. Δεν είναι απέχθεια στο πράσινο χρώμα (πράσινα μήλα, πράσινες καραμέλες είναι αποδεχτά) αλλά στα λαχανικά. Πιθανότατα, εμείς ως γονείς τους προδιαθέτουμε ενάντια στα πράσινα λαχανικά.

Ροφήματα – Μπιμπερό

Απαλλαγή από το μπιμπερό – Η ικανότητα πόσης από ποτήρι δε γίνεται ευκολότερη, αφήνοντας τον καιρό να περάσει, διότι αυξάνονται οι συνδέσεις και γίνεται ακόμα πιο δύσκολο να αφήσουν το μπιμπερό. Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία συστήνει την παύση της χρήσης μπιμπερό μέχρι την ηλικία ενός έτους.
Με το μπιμπερό έχουμε εύκολη ροή του γάλακτος χωρίς προσπάθεια, έτσι είναι πιο εύκολο για τα παιδιά να πίνουν παρά να μασούν και στο τέλος δεν έχουν όρεξη. Θέλουν το μπιμπερό, όχι διότι πεινούν ή διψούν αλλά για πιπίλισμα, τους ανακουφίζει. Το περιεχόμενο του μπιμπερό είναι επίσης σημαντικό (εύκολο να καταναλωθεί υπερβολική ποσότητα, πολλές θερμίδες ιδίως, αν χρησιμοποιείται χυμός ή αναψυκτικά!!!). Η παρατεταμένη χρήση του μπιμπερό εμποδίζει την ομιλία και βοηθά στην παχυσαρκία.
Η απαλλαγή από το μπιμπερό είναι ευκολότερο να γίνει μια και καλή, μόλις το παιδί μπορεί να κρατήσει το ποτήρι/φλιτζάνι του. Χρησιμοποιούμε ποτήρι με χείλη, φλιτζάνι, ή και καλαμάκι. Πρέπει όμως πρώτα να πειστούμε εμείς ότι το μπιμπερό πρέπει να σταματήσει.
Η ανάγκη για γάλα μειώνεται με την πάροδο του πρώτου έτους ζωής από 1000ml σε 500ml, κάνοντας έτσι πιο εύκολη τη μεταπήδηση στο φλιτζάνι. Προετοιμαζόμαστε για την πιθανότητα να μη θέλουν καθόλου γάλα και προσφέρουμε υπαλλακτικές τροφές που περιέχουν ασβέστιο (τυρί, γιαούρτι κ.τ.λ.).
Πολλές φορές τα παιδιά εξαρτώνται από το μπιμπερό, για να κοιμηθούν. Αλλάζουμε τη συνήθεια του να πίνουν και να μισοκοιμούνται, διαχωρίζοντας το γάλα από τον ύπνο:
- Γύρω στους 2 μήνες – κατά τη διάρκεια της μέρας ταΐζουμε εκτός υπνοδωματίου και το βράδυ έχουμε αναμμένα τα φώτα.
- Στους 2-4 μήνες διαχωρίζουμε το γεύμα και τον ύπνο, αποφεύγουμε το τελευταίο γάλα, αν μισοκοιμούνται. Ξυπνούμε το παιδί, αν προσπαθεί να κοιμηθεί, καθώς τρώει και δεν το ταΐζουμε, αν δεν πεινά πραγματικά.
- Χρησιμοποιούμε εναλλακτικά μέσα, για να χαλαρώσει το παιδί, για παράδειγμα το μπάνιο.
- Ξεχωρίζουμε τις βραδινές δραστηριότητες διατροφής και ύπνου: βούρτσισμα δοντιών (το τελευταίο πράγμα στο στόμα του παιδιού), διάβασμα βιβλίων (όπως και εμείς διαβάζουμε, για να κοιμηθούμε), ρουτίνα ύπνου (μπάνιο, δόντια, διάβασμα και ύπνος).

Νερό

- Πριν τους 6 μήνες – δε χρειάζεται καθόλου – το βρέφος παίρνει όλα τα υγρά που χρειάζεται από το γάλα του
- Μετά τους 6 μήνες – 120-180ml τη μέρα
- Αργότερα – το νερό είναι πολύ σημαντικό. Είναι καλύτερο να χρησιμοποιείται το νερό παρά άλλα υγρά (όπως χυμός ή αναψυκτικά).
Έλλειψη νερού, φρούτων και λαχανικών, όπως επίσης και υπερκατανάλωση γάλακτος οδηγεί σε δυσκοιλιότητα, συχνό πρόβλημα στα μικρά παιδιά.

Πηγή:

https://www.paidiatros.com/easyconsole.cfm/id/1219

VI-21250-NOVALAC-5/2021